بیوگرافی کامل ایرج

بیوگرافی کامل ایرج

حسین خواجه امیری مشهور به ایرج (زاده ۱۳۱۱ در شهر خالد آباد نطنز - استان اصفهان) خواننده موسیقی اصیل ایران است. وی پدر احسان خواجه امیری (خواننده) و الیکا خواجه امیری (نوازنده و مدرس پیانو) است.

ایرج از خواننده‌های صاحب سبک ایران است و صدایش از معدود صداهای شش دانگ. صدایی که توانایی اجرای هرچه را بیش از حد انتظار داشت.[نیازمند منبع] محمدرضا شجریان درباره وی می‌گوید: «صدای ایرج در تاریخ آواز خوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند می‌گوید صدا شبیه صدای ایرج است». صدای ایرج با ویژگی‌های که آن را به عنوان و جایگاهِ «صدای معیار» در هنر خوانندگی ما نزدیک می‌کند، یکی از نزدیک‌ترین صداها به ذات آواز (و موسیقیِ) ایرانی است. در میان خوانندگانی که از ابتدای ورود پدیده ضبط موسیقی به ایران صدای‌شان به گوش رسیده، شاید فقط قمرالملوک وزیری در زیبایی و کمال و «رسا» بودنش در هنری به نام آواز، با ایرج قابل مقایسه باشد. بارزترین نکته در شیوه صداسازی و صدادهی ایرج، آن است که از تمام امکانات بالقوه حنجره‌اش سود می‌برد و آن را به فعل تبدیل می‌کند و بهترین الگو برای یافتن توانایی‌های حنجره و کشف صدای شخصی – به‌ویژه در نزد هر هنرجویی که فیزیک و بافت اندام‌های صوتی‌اش به ایرج نزدیک باشد - محسوب می‌شود. اساساً تا هر هنرجو یا آوازخوان، به همه حجم صدای خود دست پیدا نکند، خبری از ارائه کیفی ریزه‌کاری‌ها (تحریر، غلت، نوانس، نقل مکان از اوج به بم و برعکس، گرم‌خوانی و بقیه جزئیات در صدا) نخواهد بود. کاری که ایرج آن را در بهترین حالت ممکن انجام می‌دهد.

ادامه در ادامه مطلب ...

زندگی‌نامه

حسین خواجه امیری به تاریخ ۱۱ دی ۱۳۱۱ در خالدآباد نطنز در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد. پدربزرگش از خوانندگان بنام زمان ناصرالدین شاه بود و پدرش که از صدایی خوش و رسا برخوردار بود و ردیف می‌دانست، مدت‌ها او را تحت تعلیم خویش قرار می‌دهد. حسین در همان زمان در مراسم تعزیه‌خوانی شرکت می‌کرد و نزد تعزیه‌خوانانی که ردیف و دستگاه می‌دانستند به یادگیری آواز پرداخت.

وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی به تهران رفت و در سال ۱۳۲۶ به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دو سال پیاپی در حضور او دانسته‌های خویش را تکمیل نمود و به وسیله وی به رادیو ایران معرفی شد. در آن جا به اجرای برنامه با ارکستر ابراهیم خان منصوری پرداخت. وی پس از مدتی به دانشکده افسری رفته و شب‌های جمعه که آزادی داشته از ساعت ۳۰/۷ تا ۸ در برنامه ارتش شرکت و با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه می‌پرداخت. در همان زمان به خاطر محدودیت‌های ارتش نام مستعار (ایرج) را که در اصل نام برادرش بود برای خود بر گزید.

ایرج در سال ۱۳۳۶ به دعوت داوود پیرنیا به برنامه گل‌ها راه یافت و در اولین همکاری خود با این برنامه برگ سبز ۴۳ را در مایهٔ شور-ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیر ناصر افتتاح خواند. از همان زمان همکاریش با برنامه گل‌ها ادامه یافت.

ایرج علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف رادیویی به اجرای ترانه و آواز برای فیلم‌های فارسی همت گماشت و بازیگران زیادی از جمله محمد علی فردین- منوچهر وثوق - رضا بیک ایمانوردی و... به لب‌خوانی ترانه‌های وی می‌پرداختند. اولین فیلمی که ایرج در آن ترانه خواند فیلم روزنه امید به کارگردانی سردار ساگر هندی و ترانه‌ها از ساخته‌های جواد لشگری است.

ایرج با هنرمندان زیادی مانند:علی تجویدی، همایون خرم، پرویز یاحقی، حبیب‌الله بدیعی،اسدالله ملک (ویولن)، جلیل شهناز، لطف‌الله مجد، فرهنگ شریف، فریدون حافظی، مهدی تاکستانی، مسعود جمالی (تار) اکبر محسنی، منصور نریمان، محمود رحمانی پور، یوسف کاموسی (بربط) سیمین آقارضی،(قانون) عماد رام (فلوت)

امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، آبتین اجلالی (تنبک)، حسن کسایی، محمد موسوی، حسن ناهید (نی)، رضا ورزنده، منصور صارمی، مجید نجاهی، فضل الله توکل، محمد حیدری(سنتور)، احمد عبادی(سه تار)،انوشیروان روحانی(پیانو) و بسیاری از نوازندگان و البته خوانندگان دیگر همکاری داشته و مورد تایید و تحسین آن‌ها بوده است.

از شاگردان ایرج می‌توان به امیر احسان فدایی اشاره کرد. ایرج در دوران فعالیت هنری خود بیش از ۲۰۰۰ آواز و تصنیف و ترانه در برنامه‌های مختلف خوانده است.
آلبوم‌ها
نوشتار اصلی: ترانه‌شناسی ایرج (خواننده)

    نیاز
    غزل خوان
    همه چشم‌ها به ایرانه
    به یاد فردین
    پرنده
    حرف نگفته
    شب بارانی
    خاطرات زندگی
    گل من
    گلدون بی گل
    سنگ صبور
    بزم عاشقان(مشترک با اکبر گلپایگانی)
    قصه زندگی
    من و استاد

برخی از برنامه‌هایی که توسط ایرج اجرا شده است

    ۲۱۳ برنامه گل‌ها (برگ سبز- گلهای رنگارنگ- شاخه گل- گلهای تازه)
    برنامه‌های رادیو ارتش
    ارکستر دانشجویان
    ارکستر محمد بهارلو
    ارکستر ابراهیم خان منصوری
    ارکستر عبدالله جهان پناه
    موسیقی ایرانی اولیه
    موسیقی ایرانی FM
    نوایی از موسیقی ملی
    شاعران قصه می‌گویند
    شما و رادیو
    بزم شاعران
    اجرای آهنگ در حدود ۱۰۵ فیلم فارسی
    حدود ۱۰ آلبوم در سالهای اخیرو...